Forma dachu wpływa coś więcej niż na wygląd domu, ale również w dużym stopniu na możliwość wykorzystania poddasza. Dużo miejsca zapewniają np. proste, dwuspadowe dachy na temat dużej rozpiętości i znacznym kącie nachylenia połaci (powyżej 40°) oraz dachy wraz z wysoką ścianką kolankową. Swoboda w zagospodarowaniu poddasza zależy także od rodzaju konstrukcji dachu, gdyż jej elementy mogą ją znacznie ograniczać.
Po domach jednorodzinnych godne uwagi są przede wszystkim dachy o łatwych kształtach (głównie dwuspadowe) i - jakie możliwości się z tym wiąże - nieskomplikowanej konstrukcji. Takie budowle dachowe są tańsze i łatwiej należycie ułożyć na nich pokrycie, lepiej dlatego nie urozmaicać katalogów licznymi lukarnami, dymnikami i wieżyczkami.
Wykonanie skomplikowanego wielopołaciowego dachu wymaga bardzo wysokich kwalifikacji oraz sporej staranności zarówno od momentu cieśli, jak i również dekarzy. Łatwiej wtedy na temat błędy, a różne kosze pomiędzy połaciami sprzyjają zaleganiu śniegu i utrudniają odprowadzanie wody deszczowej.
Więźba dachowa - krokwiowa i krokwiowo-jętkowa
Po tych najprostszych więźbach (rys. 3 jak i również 4) pary krokwi zbiegających się przy kalenicy tworzą strukturę wiązarów - identycznych w całym dachu. Jeśli strop poddasza jest drewniany, dolnymi pasami wiązarów mogą być belki stropowe, a gdy strop jest żelbetowy lub ceramiczny, funkcję pasów dolnych może również przejąć jego konstrukcja nośna. Wówczas zwykle krokwi nie polega bezpośrednio na murze, lecz na zakotwionym w nim krawędziaku.
Uwaga! Drewniane elementy więźby muszą okazać się oddzielone od muru warstwą izolacji przeciwwilgociowej. Najczęściej wykonuje się ją z papy. https://drewzim.pl/
Jętka, poziomy szczegół pomiędzy krokwiami, posługuje ich usztywnieniu i zmniejsza uginanie się krokwi pod obciążeniem.
Wiązary wiąże się usztywniającymi więźbę wiatrownicami, ponadto usztywnia gryzie deskowanie lub ołacenie.
Największą zaletą naszej konstrukcji jest jej prostota. Jednak obok typowym wykonaniu oficjalne wady to nieduża dopuszczalna rozpiętość a mianowicie do 6-7 metrów, oraz wymagany ogromny spadek dachu a mianowicie 40°-60°. Jednak podpierając jętkę dwoma słupami na krańcach a także wzmacniając połączenie krokwi w kalenicy (z nakładkami i deską kalenicową - rys. 5) oraz robiąc zakotwienie dolnego końca krokwi można zwiększyć rozpiętość konstrukcji do 12 m, natomiast spadek dachu obniżyć do 20°.
Tuż przy niewielkich rozpiętościach, gdy nie ma słupów, przestrzeń poddasza wolno dowolnie dzielić. Jętki są często stosowane jako element konstrukcyjny sufitu albo pozostawia się je wyraźne, by dodawały charakteru pomieszczeniom pod skosami.
Więźba dachowa - płatwiowa
Płatwie to belki równoległe do odwiedzenia kalenicy, na których opierają się krokwie. Dolne płatwie znajdują się na stropie albo ściance kolankowej, pozostające zaś są podparte słupami. Obciążenia istnieją przekazywane za pośrednictwem płatwi na ściany nośne i strop.
Najczęściej elementem wiązarów są też szczypce - umieszczone poniżej płatwi pary belek lub desek zawierających obustronnie krokwie oraz słupy. Natomiast miecze pozwalają zwiększyć odległości pomiędzy słupami. Słupy i kleszcze rozmieszcza się tylko jak 3-4 pary krokwi (wiązarów), reszta wiązarów składa się wraz z samych krokwi.
Więźba płatwiowa występuje po wielu odmianach i jest bardzo uniwersalna. Rozpiętość dachu może sięgać 12 m, a jego rzut może być chociażby bardzo skomplikowany.
Zestawiając odpowiednio liczbę płatwi i słupów możemy zaś zaprojektować grzbiet o niemal przypadkowym, nawet minimalnym spadku.
Utrudnieniem w zagospodarowaniu poddasza o takiej więźbie są słupy, jednak są rozstawione co 3-4 metry, czasem udaje się zaś ukryć je w ściankach działowych.
Więźba dachowa - z wiązarów kratowych
Wiązary kratowe (kratownice) to nowoczesne budowle złożone ze cieńszych elementów niż tradycyjne więźby ciesielskie. Wiązar taki składa się z pasa górnego i dolnego, pomiędzy którymi znajdują się cienkie pionowe słupki i ukośne krzyżulce. Dzielą one obszar wiązara na względnie niewielkie trójkąty.
Wiązar kratowy ma nadzwyczaj dużą sztywność jak i również wytrzymałość, jest obok tym lekki, a do jego wykonania potrzeba niewiele drewna. Takie wiązary mogą mieć oczywiście także usterki - ich wykonanie jest bardzo pracochłonne i wymaga dużej dokładności.
Dlatego najpomyślniej, jeśli są przyrządzane nie na budowie, lecz w wyspecjalizowanej wytwórni. Korzystne (i najtańsze) jest wówczas wykonanie wielu jednakowych wiązarów. Cienkie składniki są bardziej delikatne na działanie ognia i korozję biologiczną (grzyby i owady), dlatego szczególnie ważna jest odpowiednia jakość drewna. Szczęśliwie wytwórnie na ogół pilnują o jakość surowca.
W domach jednorodzinnych stosuje się wiązary kratowe o elastyczności do 12 m, choć można wykonać znacznie większe. Katalogów zaletą jest to, że nie żądają podpór pośrednich (wewnętrznych ścian nośnych oraz podciągów). Choć wiązary kratowe można zaprojektować do każdego dachu, spadki dachów na temat konstrukcji z wiązarów kratowych są najczęściej niewielkie (do 20°), gdyż przestrzeń poddasza podzielona takimi wiązarami w zasadzie nie nadaje się do wdrożenia.
Wyjątkiem są w tym miejscu dachy o struktury jak na kontur. 9. Wiązary zastosowano tu w struktury dachu krokwiowego - wiązar kratowy na temat wysokości 30-40 cm zastępuje tu krokiew z litego drzewa. Rozpiętość dachu ma możliwość sięgać nawet dwunastu m, a tolerowany kąt jego nachylenia to 21-44°. Powstałe w ten środek poddasze można nadzwyczaj dobrze wykorzystać w charakterze mieszkalne.
Więźba dachowa - wieszarowa
To szczególny rodzaj struktury, przydatny głównie wtedy, gdy odległości pomiędzy ścianami nośnymi będą bardzo duże (ok. 10 m), wówczas gdy np. wszystkie obładowania muszą być wyłożone na ściany zewnętrzne (brak wewnętrznych ścian nośnych).
Krokwie przekazują obciążenia np. na płatwie, an owe zaś - dzięki wieszaki zamiast dzięki słupy. Więźby na temat konstrukcji wyłącznie wieszarowej nie są znane i rzadko spotyka się je o elastyczności ponad 12 metrów. Jednak wieszaki bywają wykorzystywane w zastępstwie słupów, w więźbach o różnej konstrukcji.